Korupcja gospodarcza – definicja i przykłady

Słowo korupcja pochodzi od łacińskiego słowa „corruptio” oznaczającego zepsucie, kojarzy się najczęściej z polityką i urzędami państwowymi. W tym artykule zajmiemy się definicją korupcji gospodarczej, czyli dotyczącej biznesu i jej przykładami. Niejednokrotnie jednak korupcja gospodarcza łączy się z wyżej wymienionymi, ponieważ występują w niej zawsze dwie strony i tylko jedna może być ze środowiska biznesowego.

Czym jest korupcja gospodarcza? Definicja korupcji gospodarczej

Z definicji, korupcja gospodarcza jest relacją w której występują dwie strony, gdzie jedna otrzymuje korzyści dostarczane przez drugą stronę. Pierwsza to osoba wykorzystująca swoją pozycję społeczną łączącą się z jakiegoś rodzaju władzą i wpływem np. wysokie stanowisko w przedsiębiorstwie, stanowisko polityczne lub urzędowe. Z drugiej strony mamy osobę będącą przedstawicielem przedsiębiorstwa, które chce na drodze korupcji osiągnąć korzyści lub dobra, które są dla niej niedostępne w normalnym trybie lub istnieje ryzyko, iż o dane dobro będą mogły ubiegać się także inne przedsiębiorstwa, które mogą przedstawić atrakcyjniejsze warunki współpracy. Często korupcja w ostatecznym rozrachunku jest niekorzystna dla przedsiębiorstwa ogłaszającego przetarg lub Państwa z uwagi na mniej korzystne warunki. Ale nie zawsze musi tak być, korupcją jest także np. otrzymanie informacji o złożonych ofertach i wynikających z nich propozycji cenowych, co pozwala na złożenie lepszej propozycji przez podmiot biorący udział w zjawisku korupcji gospodarczej.

Formy korupcji w biznesie

Korupcja może przyjmować najróżniejsze formy. Najczęściej korzyści jakie otrzymuje strona posiadające władzę mogą być przekazywane w formie gotówkowej, jako usługi lub rzeczy materialne (często nazywane prezentami). Zdarza się też, iż jest to np. protekcjonizm lub nepotyzm. Niezależnie od formy korupcji, jest ona ciężko wykrywalna z uwagi na to, iż zwykle ma charakter niejawny, a w interesie obu stron jest utrzymanie tego typu czynności w głębokiej tajemnicy.

Korupcja gospodarcza – przykłady

Przykładami korupcji gospodarczej są m.in. konkurencja dwóch firm o kontrakt na wykonywanie usług lub sprzedaż swoich towarów, podczas gdy jedna z tych firm wygrywa z oponentem poprzez skorumpowanie osoby lub osób decyzyjnych. Wówczas nawet najlepsze negocjacje nie są w stanie nic wnieść, przetarg zostaje „ustawiony” pod mający wygrać podmiot. Przykładem korupcji jest także sytuacja, gdy deweloper chcąc uzyskać, bądź tylko przyspieszyć uzyskanie pozwolenia na budowę korumpuje urzędnika np. poprzez wręczenie mu środków finansowych, albo oferując nabycie nieruchomości po okazyjnej cenie.

Przyczyny korupcji

Przyczyn korupcji gospodarczej jest wiele, od strony przyjmującej korzyści najczęściej jest to chęć ich uzyskania i wzbogacenia się. Od strony oferującej jest to najczęściej szeroko rozumiane pokonanie granic i barier-mogą nimi być np. chęć obejścia obowiązujących procedur, wygrywanie przetargów, obejście przepisów, przyspieszenie terminów, potrzeba bardziej rzetelnego wykonania usługi, niedostatek lub reglamentacja potrzebnych dóbr, chęć uzyskania niższych cen towarów lub usług, a czasem nawet przymus i presja wywierana przez stronę chcącą uzyskać korzyści.

Przeciwdziałanie korupcji w firmie

Wielu właścicieli przedsiębiorstw zastanawia się jak przeciwdziałać korupcji w firmie. Kluczowe są procedury antykorupcyjne, szkolenie i edukowanie pracowników, którzy powinni dokładnie wiedzieć czym jest korupcja i jak nie eksponować się na sytuacje jej sprzyjające. Często przez nazywanie zjawiska korupcyjnego eufemizmami w stylu prezent czy odwdzięczenie się, osoba przyjmująca łapówkę racjonalizuje sobie sytuację uznając ją za niekorupcyjną, podczas gdy prawnie sytuacja jest zdecydowanie korupcyjna. W organizacji należy także ocenić ryzyko korupcji lokalizując wrażliwe na nią obszary. W przypadku procedur ważne jest nie tylko ich opracowanie odnośnie pracowników i przeprowadzania transakcji, ale należy zwrócić uwagę także na ich monitorowanie. W ramach przeciwdziałania korupcji, firmy często także stwarzają kanały umożliwiające anonimowe informowanie o różnego rodzaju nieprawidłowościach, w tym korupcji.