Wykrywanie zagrożeń przy pomocy odczytywania mowy ciała

Ewolucyjnie, nieświadome odczytywanie sygnałów wysyłanych przez ciało innych osób dawało nam możliwość podjęcia działań, które zwiększają szanse naszego przeżycia. Ta umiejętność przetrwała w nas do dzisiaj, można ją przenieść na poziom świadomej kompetencji dzięki nauce mowy ciała.

Badania neurobiologiczne nad wykrywaniem zagrożeń przy pomocy odczytywania mowy ciała

Neurobiolog poznawczy, a zarazem neuropsycholog Beatrice Gelder zainteresowała się i zbadała, sprawę rozpoznawania zagrożeń na podstawie mowy ciała innych osób. Badania wskazują, że mózg ludzki reaguje silniej na widok postawy ciała i niespokojnych ruchów osoby przeżywającej lęk niż na wyraz twarzy takiej osoby. Potwierdza to, że na poziomie nieświadomym wpływamy wzajemnie na swoje emocje. Wyobraź sobie, że idziesz za inną osobą przez park w którym znajduje się wiele drzew i roślin, nagle zauważasz, że osoba idąca przed Tobą patrzy w kierunku krzaków i odskakuje od nich. W tym momencie w Tobie również zachodzi reakcja emocjonalna w postaci lęku. To rozpowszechniona reakcja w świecie zwierząt. Gdy jedna sarna w stadzie lub ptak poderwą się do ucieczki, pozostałe zwierzęta bez zastanowienia robią to samo, nie znając przyczyn takiego zachowania członka własnego stada. Członek grupy, który zamiast skopiować reakcję, zacząłby się zastanawiać nad przyczyną takiego zachowania i nad tym czy warto zareagować podobnie, mógłby stracić życie padając ofiarą drapieżnika. Taka reakcja obliczona została przez ewolucję na przetrwanie oraz przekazanie dalej naszych genów.

Mimika, gwałtowne ruchy ciała i gesty lub znieruchomienie

Połączenie sygnałów płynących z twarzy, czyli mimika, gwałtowne ruchy ciała oraz gesty lub znieruchomienie potęgują doznania obserwatorów. Momentalnie nasze ciało staje się gotowe do działania służącemu przeżyciu. Większość ludzi unika kontaktu z ludźmi którzy swoją mową ciała komunikują lęk czy gniew, a przyciągają nas osoby, z których mowy ciała nieświadomie odczytujemy spokój, akceptację i życzliwość, chłonąc je.

Rezonans magnetyczny, badania obrazowe mózgu

Badania obrazowe mózgu jasno pokazują, że obszary mózgu uaktywniające się podczas patrzenia na osobę której komunikaty niewerbalne wskazują na lęk, pozostają w stanie spoczynku podczas patrzenia na osobę której mowa ciała jest neutralna lub radosna. Ciekawostką natomiast jest fakt, że widok zalęknionej mimiki i zalęknionej mowy ciała, nie uaktywniają tych samych obszarów mózgu. Obszary uaktywnione przez patrzenie na postawę ciała mają do spełnienia różne funkcje, jedne przetwarzają emocje, inne zaś przygotowują ciało do podjęcia działania. Zaangażowane w to jest niemalże całe ciało obserwatora.

Ewolucja, a odczytywanie komunikatów niewerbalnych z ciała

Ewolucja wspiera przeżycie i przekazywanie genów, a szybkie i sprawne odczytywanie komunikatów niewerbalnych i szybka reakcja ma duże znaczenie dla przetrwania. Skuteczność takiego rozwiązania polega przede wszystkim na tym, że są to reakcje całkowicie instynktowne, zachodzące poza świadomością, gdyby było inaczej to w dawnych, niebezpiecznych czasach były by znacznie mniej efektywne. Niektórzy badacze zakładają, że udział w zjawisku ma mechanizm neuronów lustrzanych, dzięki którym, natychmiastowo możemy zrozumieć co czuje osoba przeżywająca np. lęk. Rozumiemy od razu także, jakie działania podjęła osoba obserwowana.

Prymitywne reakcje ośrodków podkorowych szybsze od kory nowej mózgu, rola emocji

Prymitywne reakcje wyprzedzają reakcje analityczne, które zawdzięczamy korze nowej w mózgu. Ewolucyjnie, rozwiązanie sprawdzało się dobrze, gdyby było inaczej to zamiast natychmiastowo reagować na zagrożenie, zaczynalibyśmy analizować mowę ciała innych osób rozkładając ją na czynniki pierwsze i dopatrując się możliwych powodów zachowania innego człowieka. Powyższe mogło by skutkować utratą życia, podczas namysłu dzikie zwierzę mogłoby zrobić sobie obiad z „myśliciela”. Podsumowując, emocje skłaniają nas do wykonywania działań służących rozwiązywaniu problemów, zanim uświadomimy sobie istnienie tych problemów. Takie  procesy zachodzą nieustannie w każdym z nas, niezależnie od tego kim jesteśmy, a mowa ciała innych ludzi pozwala na odczytywanie pozytywnych i negatywnych emocji tych osób. Profilerzy behawioralni wykorzystują to w pracy, mając dopracowane odczytywanie komunikacji niewerbalnej do poziomu świadomej kompetencji mogą prowadzić analizę behawioralną podczas rozmów czy przesłuchań, co pomaga w doprowadzeniu wielu ciężkich śledztw do pozytywnego finału w postaci wykrycia nieścisłości i ukarania sprawców przestępstw. Niestety odczytywanie emocji z ciała ma także ciemną stronę, badania wykazały, że przestępcy na podstawie niewerbalnej mowy ciała trafnie potrafią dobrać słabe, niepewne siebie i zalęknione ofiary.